Voor de Sea Ranger Service is het project een belangrijke stap in de richting van onze lange termijn missie om 1 miljoen hectare biodiversiteit te herstellen. Deze eerste stap voor herstel legt de basis voor het verder opschalen van zeegrasherstel.
Wat is zeegras?
Simpel gezegd zijn zeegrassen bloeiende mariene planten die in ondiepe wateren en getijdengebieden groeien en net als grassen op het land zonlicht nodig hebben om te groeien. Er zijn 72 verschillende soorten zeegras die op elk continent groeien behalve Antarctica, allemaal met verschillende kenmerken.
In tegenstelling tot algen zijn zeegrassen sterk geworteld in de zeebodem terwijl hun bladeren omhoog steken in de waterkolom. Ze kunnen zich klonaal uitbreiden doordat hun wortelstokken, net onder het oppervlak van de zeebodem, vertakken en nieuwe scheuten en bladeren vormen. Een andere manier waarop zeegrassen zich kunnen verspreiden is door het produceren en distribueren van zaden, die uitgroeien tot nieuwe planten die uiteindelijk grotere zeegrasvelden vormen. Zeegrassen zijn de enige bloeiende planten in de oceaan.
Zeegrasvelden ondersteunen de hoge biodiversiteit van het zeeleven door een habitat en kraamkamerfunctie voor veel organismen te bieden. Zeegras heeft ook het vermogen om CO2 op te nemen en op te slaan in de structuur en in het sediment; een proces dat koolstofvastlegging wordt genoemd. Sommige soorten zeegras kunnen meer CO2 per hectare opslaan dan bossen. Het is verrassend hoe zo’n kleine plant het potentieel heeft om de gevolgen van klimaatverandering te verzachten.
Hoe zeegrasherstel werkt
Zeegrasvelden zijn wereldwijd aan het verslechteren als gevolg van menselijke activiteiten in kustgebieden. Wanneer de milieuomstandigheden echter verbeteren, kan ecologisch herstel een veelbelovende strategie zijn om deze verliezen ongedaan te maken. Er zijn veel verschillende methoden voor het herstel van zeegras. De eerste stap voor Sea Rangers was het opgraven van kleine zeegraskernen met een diameter van 10 cm, waarbij de wortelstokken en het sediment nog intact waren van bestaande, gezonde zeegrasvelden in de Oosterschelde. Deze methode minimaliseert schade aan de oorspronkelijke velden. Na een maand groeit de weide de verloren scheuten zeegras eenvoudig weer aan. De verzamelde kernen zijn door Sea Rangers op verschillende locaties geplant, waar periodieke monitoring het succespercentage in de loop van de tijd zal moeten bepalen.
Sea Rangers zullen het proces van aanplanting en monitoring voortzetten en uiteindelijk onderzoeken hoe omgevingsfactoren de verspreiding van zeegras op nieuwe plekken in de Oosterschelde beïnvloeden. Door periodieke monitoring zal veel informatie beschikbaar komen om te bepalen welke locaties het meeste herstelpotentieel hebben. Dit is waar Sea Rangers hun inspanningen voor het planten van zeegras de komende jaren zullen concentreren.
Roosje Lubrecht, een van de Sea Rangers die aan het project heeft gewerkt, legt uit:
“Tijdens de monitoringsdagen gaan we op pad waar het zeegras wordt geplant. Ook al was het eb, onze voeten raakten doordrenkt van een mengsel van modder en zeewater, soms erin gezogen, nauwelijks in staat om te bewegen. We hebben gemeten hoeveel kernen er nog aanwezig waren, controleerden of er bloemen op zaten en telden het aantal scheuten. Naast observaties van het zeegras hebben we ook gekeken naar de omgeving en andere factoren, zoals de aanwezigheid van zeepieren die in het sediment leven en die de groei van zeegras kunnen beïnvloeden. Op sommige locaties deed het zeegras het niet zo goed, wat in eerste instantie jammer was, maar voor het herstel in zijn geheel zal dit een waardevol inzicht zijn in welke locaties geschikt zijn voor toekomstige inspanningen voor zeegrasherstel en welke niet. Op sommige plekken zijn de kernen al aan het uitbreiden.”
Waarom de Oosterschelde?
De afgelopen veertig jaar is 98% van het zeegras dat in de Oosterschelde groeide, verdwenen. Van de oorspronkelijke zeegrasvelden is nu nog maar 2% over, een oppervlakte van 10 hectare. Uit eerder onderzoek is gebleken dat sedimentstabiliteit, blootstellingstijd, maar ook biotische factoren zoals zeepieren, macroalgen en epifyten de groei en overleving van zeegras in de Oosterschelde kunnen beïnvloeden. De afgelopen jaren zijn sommige van deze factoren echter verbeterd, evenals de waterkwaliteit, wat positieve vooruitzichten voor herstel biedt. Nu het aantal zeegrasvelden wereldwijd afneemt, is herstel urgenter dan ooit om verdere achteruitgang van de biodiversiteit te voorkomen.
De Sea Rangers zijn blij dat ze een eerste stap hebben gezet in het bijdragen aan herstel. We hopen dat de nieuwe transplantatielocaties en aanvullend onderzoek licht zullen werpen op wat nodig is om grootschalig en succesvol langdurig herstel van zeegras in de Oosterschelde mogelijk te maken.
Volgende stappen
De komende maanden zullen Sea Rangers de groei van hun transplantaties blijven volgen en aanvullende locaties voor zeegrasherstel verkennen.
Nu de ambitie voor Sea Rangers om te werken aan zeegrasherstel is vervuld, deelt oprichter en CEO van Sea Ranger Service, Wietse Van Der Werf, zijn enthousiasme:
“De lancering van dit nieuwe project is een grote prestatie voor ons en onze partners. Het vertegenwoordigt een enorme stap voorwaarts in onze lange termijn droom om 1 miljoen hectare aan oceaanbiodiversiteit te herstellen. Het zal interessant zijn om te zien hoe succesvol het getransplanteerde zeegras gedijt, en hoe we de methode naar andere gebieden kunnen repliceren.”
Voor updates over de werkzaamheden in de Oosterschelde kunt u ons volgen op sociale media en u abonneren op onze nieuwsbrief, zodat u als eerste het laatste nieuws in uw inbox ontvangt.
